Invloed van AI
De ontwikkeling van kunstmatige intelligentie is een van de meest impactrijke onderwerpen in onze huidige tijdsgeschiedenis. Door de opkomst van het Internet of Things, big data, 3d-printing, quantumcomputing, deep learning, natural language processing, robotica en meer zijn we in de vierde industriële revolutie beland. Welke invloed heeft dit op onze toekomst? (P.S. Dit artikel is geschreven met een beetje hulp van AI)
Noot: De illustraties in dit artikel zijn gemaakt door Kirsten met behulp van AI
21st Century realiteit
Het is het tijdperk waarin de fysieke, biologische en digitale wereld steeds meer samensmelten, met tal van positieve maar ook potentieel nadelige consequenties voor onze manier van leven, werken, leren, eten, recreëren en bouwen. Naast het feit dat het onze vingerafdruk op de wereld slimmer en efficiënter maakt, dreigen er ook mensen buiten de boot te vallen die niet meegaan in het leren van ‘21st Century Skills’.
Deze ontwikkelingen fascineren mij. Ik heb de stellige overtuiging dat we als mensheid niet anders kunnen dan grenzen blijven verleggen. Het zit in onze aard om te leren, dingen beter te doen, en wat we al weten te overtreffen. Tegelijkertijd zijn er factoren die ons weer op de rem zetten, die ons oproepen om behoudend te zijn, ons manen tot voorzichtigheid, weerstand oproepen of ons liever laten terugvallen op het oude en bekende. Ergens daar tussenin schommelen wij heen en weer als mens, als maatschappij. Het is boeiend om in dat spectrum jouw/ons eigen pad uit te houwen. Eerst ging dat ‘relatief’ langzaam. Zo ontwikkelde het onderwerp kunstmatige intelligentie zich aanvankelijk op een ‘rustige’ schaal. Denk bijvoorbeeld aan de grondlegger van moderne computertechnologie, Alan Turing, die in 1950 de Turing-test ontwikkelde om te bepalen of een computer intelligent gedrag kan vertonen dat niet te onderscheiden is van dat van een mens. En aan een van de eerste grondleggers van machine learning,
Arthur Samuel, die in 1959 een computerprogramma ontwikkelde kon dammen op een vergelijkbaar niveau van een menselijke speler. Hij gebruikte hiervoor een algoritme dat leert van zijn fouten en ervaringen om zichzelf te verbeteren. Het duurde toen nog tot de jaren tachtig voordat we als consument de eerste computers in ons eigen huis kregen en hier simpele taken mee konden uitvoeren. Bijzonder is dat in die tijd de opensource computertaal Python werd geschreven door een Nederlandse programmeur genaamd Guido van Rossum. Tegenwoordig wordt Python onderhouden door een grote gemeenschap van ontwikkelaars en wordt het veel gebruikt in verschillende vakgebieden, waaronder kunstmatige intelligentie, data science, webontwikkeling en wetenschappelijke computing. Python heeft in veel developers communities nog de voorkeur en wordt bijvoorbeeld benut in het Google Brain Team-platform Tensorflow voor machine learning en deeplearning.
Digital savvy?
De snelheid waarmee we als mensheid onszelf en de wereld kunnen veranderen, neemt door de bovengenoemde ontwikkelingen de laatste jaren hard toe. Platforms zoals Mechanical Turk van Amazon zorgen wereldwijd voor snelle toegang tot oplossingen, en er zijn steeds meer standaarden beschikbaar voor verschillende doeleinden en industrieën. AI heeft op veel manieren al invloed op ons leven, maar zonder gestructureerde kaders, oog voor ethiek en gevolgen van AI kan dit ook enge consequenties hebben. Zelfs grote techgoeroes die aan de wieg van verandering hebben gestaan, waarschuwen hiervoor. Deze verandering is niet te stoppen en vraagt om een ‘digital savvy’-mindset om de voordelen te benutten en de nadelige consequenties te zien en trotseren.
Zelf in beweging komen
In mijn rol als bestuurssecretaris bij ‘Stichting Spark to Learn‘ organiseerden we buurtprogramma’s voor jongeren en ouderen die tussen wal en schip dreigen te vallen op het gebied van ’21st Century Skills’. Bij ProptechNL filosofeerde ik met oprichter Menno Lammers over de impact van technologie op de gebouwde omgeving, en schreef ik hierover voor het Zelfstandig Nieuwsblad om professionals te inspireren hierover na te denken. Bij het platform ‘Smart Home Society‘ van mijn voormalige werkgever TechniekNL (UNETO-VNI) sprak ik met retailers en fabrikanten over de invloed van data op business- en verdienmodellen. Ik besefte daarbij dat kunstmatige intelligentie voor velen, inclusief mezelf, een abstract en soms ongrijpbaar onderwerp blijft. Dit illustreert de complexiteit van AI, want hoe kun je iets vertrouwen of beteugelen dat je zelf niet begrijpt? Sommige managers denken dat ze een datascientist kunnen inhuren om dit op te lossen, maar dat is een te simpele benadering van een van de grootste veranderingen van deze eeuw.
Dit was voor mij een reden om me verder te verdiepen in het onderwerp. In 2018 volgde ik een studie aan het MIT, ‘Artificial Intelligence and the implications for business strategy’. Dit was een remote opleiding voor niet-IT’ers om zo goed mogelijk te begrijpen wat er rondom dit onderwerp speelt. Het gaf me meer inzicht en begrip over AI-technologieën, hoe ze worden gecreëerd door menselijke algoritmes, en waar leerprocessen worden overgelaten aan de logica van machines. De meest voorkomende varianten zijn bedoeld om de efficiëntie en productiviteit van bedrijfsprocessen te verbeteren. Tijdens de opleiding spraken we over de implicaties voor bestaande processen en banen. Op https://willrobotstakemyjob.com/ kun je zien of jouw beroep zal veranderen door AI. De kans is groot dat dit het geval is. De vraag is dan hoe onze rollen zullen veranderen en hoe we als mens ‘zinvol’ en ‘zingevend’ kunnen zijn/blijven in ons bestaan.
Ook AI-savvy worden ??
De Nationale AI cursus, beschikbaar voor Nederland en België, is een laagdrempelig platform, waarbij je ’tracks’ volgt met leerzame stof, in je eigen tijd en in je eigen tempo, en specifiek voor jouw branche.
Bestaansrecht
De genoemde technologische vooruitgang heeft al geleid tot tal van voorbeelden van bedrijven die door automatisering massaontslagen hebben ingezet, zonder vervangend werk, inkomen of bestaansrecht te bieden aan de mensen die ze laten gaan. Ik denk dat we als samenleving en als verantwoordelijke organisaties een maatschappelijke en ethische verantwoordelijkheid hebben om iets te doen aan deze situatie. Het helpt dus om hierover een visie, oplossingen en interventies te formuleren en daarvoor voorzieningen te treffen.
Ik heb bij veel mensen en organisaties gemerkt dat er vaak wordt gedacht: “Het zal mijn tijd wel duren, zo’n vaart loopt het niet.” Maar niets is minder waar. Hoewel AI nog niet zo intelligent is dat het ons bestaan zal overnemen, zijn we zeker op weg naar een steeds machtigere technologische realiteit. ChatGPT en zijn concurrenten hebben in die zin al veel teweeggebracht, en maakt voor de ‘gewone mens’ AI ineens heel tastbaar en dichtbij. Iedereen die heeft geëxperimenteerd met ChatGPT zal zich realiseren dat AI op een verbluffende manier ons werk en onze manier van leven kan vergemakkelijken. Bij early adopters wordt AI een standaard onderdeel van hun realiteit en strategie. Degenen die achterblijven, zullen straks veel moeite hebben om die nieuwe realiteit te begrijpen en te omarmen. Dit geldt ook voor het platform Midjourney en andere, minder geavanceerde concurrenten, die in staat zijn illustraties en fotorealistische beelden te creëren. Het is verbluffend wat deze platforms kunnen, en het zal absoluut impact hebben op het werk van grafische ontwerpers, in positieve en ook minder positieve zin. Je ertegen verzetten heeft in elk geval geen zin, want deze ontwikkeling is niet meer weg te denken. Hoogstens kunnen we het gebruik ervan beperken met wetgeving. Maar eigenlijk blokkeren we daarmee de menselijke aard, die wil zien wat de volgende niveaus van deze technologie ons nog meer kunnen brengen. Degenen die hier tegenop zien, moeten zich realiseren dat AI vandaag de dag nog steeds menselijke input en
interventie nodig heeft om een kwalitatieve, zinvolle en ethische bijdrage aan ons bestaan te kunnen leveren. Hoewel AI gebruikt kan worden om complexe problemen op te lossen, onder andere door razendsnel enorme hoeveelheden gegevens te analyseren en te verwerken, bepaalt de menselijke inbreng het eindresultaat. We zijn nodig om te bepalen wat wel en niet werkt. Dit geldt ook voor ChatGPT. Hoewel ChatGPT in staat is om zeer complexe taken uit te voeren en zelfs in staat is om natuurlijke gesprekken te voeren met mensen, is het nog steeds afhankelijk van menselijke beoordeling en input om de kwaliteit van het werk te waarborgen. Dit geldt ook voor de meeste ‘AI-kunst’. Mensen zijn nodig om het werk te verfijnen en ervoor te zorgen dat het past bij onze realiteit. We moeten ons vandaag blijven beseffen, dat wat we er in stoppen ook bepaalt wat eruit komt. En met toenemende agressie, afkeer, afgunst, oordelen, historische verbuigingen, komt er dus ook dit uit. En dat kan een enorme bedreiging vormen voor wat we voor waar en belangrijk aanzien. Daarnaast moeten we oppassen dat AI niet enkel in het belang van menselijke ideeën werkt, maar ook in het belang van de planeet, en alles wat er op leeft. Het is een teken van beschaving dat we als mensheid zorgen voor de aardbol, en tot nu toe hebben we die taak niet altijd even denderend volbracht. AI kan ons helpen, maar kan ook voortzetten wat we ‘nog niet weten’ of fout bedacht hebben, en de collateral damage kan voor onze rekening komen.
Het is dus hoe dan ook moeilijk te voorspellen hoe AI zich de komende 50 jaar zal ontwikkelen, maar we moeten ons zeer wel bewust zijn van de mogelijke nadelen en risico’s. Het is aan ons om ervoor te zorgen dat AI op een verantwoorde en veilige manier wordt ontwikkeld en gebruikt, zodat het de potentie heeft om ons leven te verbeteren, en om te herkennen wanneer er onbedoelde gevolgen zijn. Educatie is hierbij essentieel, anders kunnen we over vijftig jaar misschien wel gekscherend ‘het schoothondje van AI’ worden genoemd. Of dit een prettige realiteit zal zijn, valt zonder inzicht, bijsturing en grip helaas misschien niet te overzien.
AI en jouw toekomst
Change Collectief denkt graag met je mee om te bepalen hoe en in welke mate AI invloed op jouw werkterrein heeft, en welke kansen of dillema’s het biedt, met name door te kijken naar de invloed van nieuwe tools en platforms in jouw branche. Zijn er aanknoop punten om hiermee verder te gaan? Dan kan Change Collectief een aanpak helpen ontwikkelen en jullie organisatie begeleiden bij de processen en implicaties.
